Pomimo wzrostu ich liczby, kobiety-naukowcy pozostają mniejszością, stanowiąc zaledwie 30% wszystkich naukowców w Europie. Co więcej najwyższe stanowiska naukowe i badawcze są nadal zdecydowanie zdominowane przez mężczyzn. To niektóre z wniosków ostatniego raportu „She Figures”, zawierającego statystyki na temat kobiet-naukowców w Europie, który jest publikowany co trzy lata przez Komisję Europejską i Grupę Helsińską ds. Kobiet i Nauki.
„Mimo iż niektóre trendy są pozytywne, fakt, że niedostateczna liczba kobiet podejmuje karierę naukową powinien martwić nas wszystkich” – zauważa Janez Potocnik, Europejski Komisarz ds. Nauki i Badań. „Taka nierówność płci w nauce to trwonienie możliwości i talentów, na które Europa nie może sobie pozwolić.”
Dane przynoszą pewne dobre informacje. Liczba kobiet-naukowców rośnie szybciej niż mężczyzn: w okresie od 2002 do 2006 wzrost w stosunku rocznym wyniósł 6,3% w przypadku kobiet, a w przypadku mężczyzn zaledwie 3,7%.
Kobiety powiększają również szeregi osób posiadających doktorat. W 2006 r. 45% dyplomów doktorskich otrzymały kobiety, podczas gdy w 2001 r. liczba ta wynosiła 39,6%. W wielu dziedzinach, zwłaszcza w oświacie, naukach humanistycznych i sztuce, rolnictwie i weterynarii, opiece zdrowotnej i społecznej, więcej kobiet niż mężczyzn zdobywa doktoraty.
Ogólna liczba kobiet-naukowców rośnie w większości dyscyplin, przede wszystkim w naukach medycznych i humanistycznych, inżynierii, technologii i naukach społecznych.
Jednakże dane podkreślają również znaczne dysproporcje między dyscyplinami i sektorami. Na przykład w szkolnictwie wyższym i administracji kobiety stanowią odpowiednio 37% i 39% naukowców, ale w sektorze biznesowym już tylko 19%.
„Nakłady per capita na naukowców zajmujących się B+R są zazwyczaj najwyższe w sektorze biznesowym” – czytamy w raporcie. „Wydaje się, że zachodzi tutaj negatywna korelacja między poziomem nakładów a reprezentacją kobiet, ponieważ sektor biznesowy jest dokładnie tym sektorem, w którym kobiety są najsłabiej reprezentowane.”
Porównując dane z wielu dyscyplin, 64% kobiet ma dyplom doktora w oświacie oraz niewiele ponad 50% w sztukach i naukach humanistycznych, w medycynie i opiece społecznej, rolnictwie i weterynarii. Jednakże stanowią zaledwie 41% doktorów w naukach ścisłych, matematyce i informatyce i tylko 25% w inżynierii, produkcji przemysłowej i budownictwie.
Kolejnym ważnym zagadnieniem uwypuklonym w raporcie jest zachodząca „pionowa segregacja” w karierach akademickich kobiet. Pośród absolwentów studiów licencjackich kobiety już przewyższają liczebnie mężczyzn, a jak wskazują dane zawarte w raporcie „She Figures”, otrzymują także niemal połowę wszystkich przyznawanych tytułów doktora. Niemniej im wyżej przesuwają się po szczeblach kariery, tym szybciej ich odsetek spada.
Kobiety stanowią 44% naukowców ze stopniem C (doktor), 36% kadry ze stopniem B i zaledwie 18% ze stopniem A (profesor zwyczajny). Nawet w dyscyplinach z największą liczbą kobiet-naukowców, kobiety-profesorowie pozostają w mniejszości, bowiem stanowią zaledwie 27% profesorów nauk humanistycznych i 18,6% profesorów nauk społecznych. W dziedzinie inżynierii i technologii tylko 7,2% profesorów to kobiety. Ponadto kobiety stoją na czele zaledwie 13% instytucji szkolnictwa wyższego i 9% uniwersytetów oraz stanowią tylko 22% członków zarządów.
W raporcie zwrócono uwagę, że pomimo szybkiego wzrostu liczby kobiet w nauce „nadal nie zapewnia im się równych szans na udział w podejmowaniu decyzji dotyczących polityki naukowej, przedmiotu badań naukowych czy grantów”.
W raporcie napisano również: „Kluczowe znaczenie ma promowanie większej reprezentacji kobiet w komisjach, które określają politykę naukową we wszystkich krajach. Ich obecność jest nie tylko niezbędna do propagowania sprawy kobiet w nauce, bowiem w badaniach naukowych różnorodność jest czynnikiem zwiększającym szansę na doskonałość.”
„Nie będziemy stosować środków doraźnych” – powiedział Komisarz Potocnik. „Musimy zająć się wszystkimi przeszkodami strukturalnymi na całej ścieżce kariery kobiet-naukowców. Komisja Europejska nadal będzie wspierać działania ukierunkowane na umacnianie statusu i udziału kobiet w nauce. Jest to nie tylko w interesie nauki europejskiej, ale również w interesie naszego społeczeństwa i gospodarki.”
Aby pobrać raport „She Figures 2009”, proszę kliknąć:
tutaj
Teksty pokrewne: 31502
Kategoria: Ogólna polityka
Źródło danych: Komisja Europejska
Referencje dokumentu: Na podstawie materiałów prasowych Komisji (IP/09/1815 i MEMO/09/519) i raportu „She Figures 2009 – Statistics and Indicators on Gender Equality in Science”.
Indeks tematyczny: Matematyka, statystyka; Linie polityczne; Badania Naukowe; Aspekty spoleczne
RCN: 31514
http://cordis.europa.eu/fetch?CALLER=PL_NEWS_FP7&ACTION=D&DOC=33&CAT=NEWS&QUERY=0125ebe6ba72:ecc9:73369a30&RCN=31514
